Το spam είναι ο συνήθης όρος για την αζήτητη ηλεκτρονική επικοινωνία, δηλαδή τα ενοχλητικά μηνύματα που, χωρίς ποτέ να έχετε ζητήσει, κατακλύζουν το λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σας ή το κινητό σας τηλέφωνο διαφημίζοντας διαφόρων ειδών προϊόντα ή υπηρεσίες. Οι αποστολείς μηνυμάτων spam είναι γνωστοί και ως spammers.

Το spam υποσκάπτει την εμπιστοσύνη των χρηστών ηλεκτρονικών υπηρεσιών και οδηγεί σε απώλεια χρόνου, πόρων και παραγωγικότητας, τόσο για τους ίδιους τους χρήστες, όσο και για τις επιχειρήσεις. Προβλήματα δημιουργεί επίσης και στους Παρόχους Υπηρεσιών Διαδικτύου (ΠΥΔ), καθώς μπορεί να μειώσει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και το χρόνο απόκρισης του δικτύου τους, πλήττοντας έτσι τη διαθεσιμότητα και αξιοπιστία τους. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι πάνω από το 70% των μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σήμερα είναι spam.

Επιπλέον, τα μηνύματα spam, εκτός από ενοχλητικά, μπορεί να είναι προσβλητικά, απατηλά ή ακόμα και επικίνδυνου περιεχομένου. Για παράδειγμα αρκετά μηνύματα spam σήμερα διαφημίζουν πλαστά προϊόντα (π.χ. φαρμακευτικά προϊόντα ή προϊόντα λογισμικού) ως προϊόντα γνωστών εταιρειών, διαδίδουν παραπλανητικές ειδήσεις (όπως π.χ. σχετικά με τη "δύναμη" συγκεκριμένων μετοχών), ή/και προωθούν προϊόντα και υπηρεσίες σεξουαλικού ή/και πορνογραφικού χαρακτήρα. Επίσης, τα μηνύματα spam χρησιμοποιούνται συχνά και ως μέσα μετάδοσης ιών ή άλλων επιβλαβών ή/και κατασκοπευτικών λογισμικών που σκοπεύουν στην "κατάληψη" του υπολογιστή του χρήστη (ή άλλως την μετατροπή του σε zombie computer) και την μετέπειτα χρήση του ως μέσο αποστολής νέων μηνυμάτων spam. Μεγάλη έκταση επίσης έχει πάρει το spam τύπου phishing που στοχεύει στην παραπλάνηση των χρηστών και στην εκμαίευση προσωπικών τους δεδομένων, συχνά με απώτερο σκοπό την απάτη και την απόσπαση χρηματικών ποσών μέσω τραπεζικών λογαριασμών.

Το κόστος αποστολής μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι πολύ χαμηλό για τους spammers και, επομένως, το ποσοστό ανταπόκρισης των χρηστών δεν χρειάζεται να είναι ιδιαίτερα υψηλό, δεδομένου ότι τελικά κάποιοι χρήστες θα αγοράσουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που αυτοί διαφημίζουν. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι από σχετική μελέτη που έγινε στην Μεγάλη Βρετανία, 22% των χρηστών είχε αγοράσει τουλάχιστον μία φορά προϊόντα λογισμικού που διαφημίζονταν μέσω spam μηνυμάτων.

Όχι, αν και αυτή είναι η πιο συνήθης περίπτωση. Το spam περιλαμβάνει επίσης μηνύματα που αποστέλλονται μέσω κινητού τηλεφώνου (SMS, MMS), υπηρεσίες στιγμιαίων μηνυμάτων (instant messaging), υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης (π.χ Facebook), κ.ά.

Όχι. Τα μηνύματα spam μπορεί να προωθούν κάθε είδους προϊόντα ή υπηρεσίες. Έτσι ως spam θεωρούνται και μηνύματα προώθησης υπηρεσιών και σκοπών φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, σωματείων, ενώσεων, κλπ. Ενδεικτικά αναφέρεται και η 19/2001 Απόφαση της Αρχής που αφορούσε την μετάδοση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ενός υπερκείμενου συνδέσμου (link) που παρέπεμπε στην ηλεκτρονική εφημερίδα του αποστολέα του μηνύματος. Σημειώνεται επίσης ότι, σύμφωνα με ειδική διακήρυξη της Διεθνούς Συνόδου των Επιτρόπων για την προστασία των προσωπικών δεδομένων του 2005, ακόμα και η πολιτική επικοινωνία οφείλει να συμμορφώνεται με τους κανόνες που ισχύουν για το spam. Η Αρχή έχει εκδώσει τη σχετική Οδηγία 1/2010.

Όχι, επειδή:

Α) Το μήνυμα δεν έχει θέμα.

Β) Ο σύνδεσμος που περιέχεται στο μήνυμα παραπέμπει σε «περίεργη ιστοσελίδα».

Επικοινωνήστε με τον γνωστό σας. Ενημερώστε τον για το μήνυμα που λάβατε. Αν δεν το έχει στείλει αυτός, συμβουλέψτε τον να ελέγξει τον υπολογιστή του για ιούς, να ενημερώσει τους άλλους παραλήπτες του μηνύματος σχετικά με το μήνυμα και να αλλάξει το συνθηματικό για το λογαριασμό του ταχυδρομείου του.

Να θυμάστε, επίσης, ότι στο διαδίκτυο μπορεί κάποιος εύκολα να στείλει ένα email προσποιούμενος το γνωστό σας!

Όχι!!!

• Το μήνυμα που λάβατε ανήκει στην κατηγορία μηνυμάτων «advance fee fraud» (μηνύματα, τα οποία θα έπειθαν τον παραλήπτη ενός e-mail ότι, για παράδειγμα, πρέπει να καταβάλει χρήματα για μια διαδικαστική δαπάνη, προκειμένου να παραλάβει κάτι).
• Τέτοια μηνύματα συνήθως καταλήγουν στη χρέωση του παραλήπτη με διάφορα τέλη (π.χ. έξοδα κληρονομιάς) χωρίς κανένα χρηματικό όφελος για τον ίδιο.
• Καταγγείλτε το παραπάνω μήνυμα σε κατάλληλους φορείς (π.χ. Δ.Η.Ε.,  Anti-phishing Working Group: http://www.antiphishing.org/ ).
• Μπλοκάρετε τον αποστολέα του μηνύματος ως spammer.

Όχι!!!

• Το μήνυμα που λάβατε ανήκει στην κατηγορία μηνυμάτων «advance fee fraud» (μηνύματα, τα οποία θα έπειθαν τον παραλήπτη ενός e-mail ότι, για παράδειγμα, πρέπει να καταβάλει χρήματα για μια διαδικαστική δαπάνη, προκειμένου να παραλάβει κάτι).
• Τέτοια μηνύματα συνήθως καταλήγουν στη χρέωση του παραλήπτη με διάφορα τέλη (π.χ. έξοδα κληρονομιάς) χωρίς κανένα χρηματικό όφελος για τον ίδιο.
• Καταγγείλτε το παραπάνω μήνυμα σε κατάλληλους φορείς (π.χ. Δ.Η.Ε.,  Anti-phishing Working Group: http://www.antiphishing.org/ ).
• Μπλοκάρετε τον αποστολέα του μηνύματος ως spammer.

Όχι

Πολλές φορές, είτε για να σας παραπλανήσουν είτε από άγνοια, οι αποστολείς διαφημιστικών μηνυμάτων προσθέτουν ένα κείμενο ενημέρωσης στο τέλος του μηνύματος, όπου αναφέρουν ότι το μήνυμα δεν μπορεί να θεωρηθεί spam για διαφόρους λόγους. Επικαλούνται δε και διατάξεις νόμων ή ευρωπαϊκών οδηγιών. Στις περισσότερες περιπτώσεις παρουσιάζουν μόνο τη «μισή αλήθεια», παραλείποντας τη βασική προϋπόθεση της προηγούμενης συγκατάθεσης.

Το μήνυμα μπορεί να παραθέτει διάφορες δικαιολογίες, όπως για παράδειγμα:

1α
Σκοπός μας είναι η ενημέρωσή σας σχετικά με την ανάπτυξη των ελληνικών εξαγωγών και του διεθνούς εμπορίου γενικότερα. Αυτό το μήνυμα σύμφωνα με το άρθρο 14 του Νόμου 2672/1998 (ΦΕΚ 290 τ.Α) πληροί τις προϋποθέσεις της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας περί διαφημιστικών μηνυμάτων: «Κάθε μήνυμα θα πρέπει να φέρει τα πλήρη στοιχεία του αποστολέα ευκρινώς και θα πρέπει να δίνει στο δέκτη τη δυνατότητα διαγραφής. Εάν το μήνυμα αυτό σας στάλθηκε κατά λάθος ή αν είσαστε στη λίστα μας από λάθος ή αν επιθυμείτε να μην λαμβάνετε πλέον παρόμοια e-mails, σας παρακαλούμε απαντήστε/reply με την λέξη UNSUBSCRIBE στο θέμα ή πατήστε εδώ:

1β

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ
Σύμφωνα με το άρθρο 14 του Νόμου 2672/1998 (ΦΕΚ 290 τ.Α), τα μηνύματα e-mail, για να είναι έγκυρα, θα πρέπει να περιέχουν απαραίτητα:
Ονοματεπώνυμο ή επωνυμία (για Νομικό πρόσωπο), ταχυδρομική διεύθυνση κατοικίας, αριθμό τηλεφώνου ή fax, ιδιότητα του χειριστή. Αν τα μηνύματα προέρχονται από υπηρεσία ή Δημόσιο φορέα να περιέχουν επιπλέον θέμα, ημερομηνία, αριθμό πρωτοκόλλου. Το μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου τεκμαίρεται ότι έχει περιέλθει κανονικά στον λήπτη αν υπάρξει ηλεκτρονική επιβεβαίωση.

2

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ EMAIL:
Αυτό το e-mail πληροί τις προϋποθέσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας περί διαφημιστικών μηνυμάτων (Directiva 2002/58/EC του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Relative as A5-270/2001) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και δεν μπορεί να θεωρηθεί spam εφόσον αναγράφονται τα στοιχεία του αποστολέα και οι διαδικασίες διαγραφής από τη λίστα παραληπτών. Αν είσαστε σε αυτή τη λίστα κατά λάθος ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο θέλετε να διαγραφεί το e-mail σας, κάντε κλικ εδώ: ΔΙΑΓΡΑΦΗ